- Duur: 5′
- Bezetting: saxofoon solo (can also be played on bariton sax)
- Titel: ‘Marsyas’ Zwanezang’ op sax | Marsyas’ Swansong on sax
- Score: “Marsyas’ Swansong on sax”, P.J. Tonger verlag Köln. ISMN M-005-26931-1
- Gecomponeerd in opdracht van Johan Huys en vzw «Muzikon» als opgelegd werk voor het eindexamen Eerste Prijs.
- Opgedragen aan Hans De Jong
- Duiding titel
Jan Janssens (1592-1650)
De titel en het bijhorende verhaal zijn pas achteraf bedacht en hebben dus geen inspiratie opgeleverd. Het karakter van de muziek nodigde uit om dit verhaal te kiezen.
Marsyas is een figuur uit de Griekse mythologie. Hij was een sater: een wezen met hoorns, bokkenpoten en een geitenstaart. Marsyas woonde in Frygië, in Klein-Azië. Op een dag vond hij een fluit, maar wist niet dat ze betoverd was door de godin Athena. Athena had de fluit uitgevonden en oefende vlijtig, maar Hera en Aphrodite, ook vertoevend in het godenrijk, lachten haar uit. Daarom daalde Athena neer uit de Olympos en zocht een rustig plekje in het frygische woud langs de oever van een meer. Toen ze echter haar spiegelbeeld zag in het water, de wangen rood en opgeblazen wierp ze het onding weg en vervloekte iedereen die het zou oprapen. Marsyas was dus de ongelukkige maar besefte het niet. Hij oefende vlijtig tot hij zich zo’n virtuoos achtte dat hij Apollo, de god van de muziek, uitdaagde voor een wedstrijd. De Muzen zouden als jury dienst doen. Op de fluit bleek de wedstrijd onbeslist. Maar Apollo nam zijn lier en speelde een hymne ter ere van Olympische goden. Dit kon Marsyas niet op zijn fluit. Als straf hing Apollo hem aan een boom en liet hem levend villen door zijn priesters.
Het werk begint op het moment dat Apollo’s priesteressen de overmoedige Frygiër levend beginnen villen. Zijn wanhopige kreten weerklinken in het diepe register van de ‘saxofoon’.Hij poogt zijn villers nog te verleiden en te stoppen maar niets kon baten. Zijn protest neemt geleidelijk af en eindigt in een zacht geweeklaag, uitdovend in een nul-piano.
- Creatie en uitvoeringen:
- Juni 1988: Alex Steurs. eindexamen sax aan het Koninklijk Conservatorium Gent
- 16 november 1988: Orphische Avonden 88 in «De Singel» van Antwerpen. door Hans De Jong
- 26 februari 1989: Slotconcert Orpheus Prijs (concours eigentijdse Vlaamse Kamermuziek) in de Arenberg Schouwburg te Antwerpen door Hans De Jong.
- 16 februari 1991, concert ten huize Janpieter Biesemans te Meise door Hans De Jong
- 30 november 1991: concert CD-presentatie van Hans De Jong in «De Speeldoos» te Vught (Nederland).
- 23 oktober 1999 in De Rode Pomp te Gent.
- concertreeks van Hans De Jong in Frankrijk.
- 9 mei 2003: Peter Verdonck, master-recital baritonsax, Miryzaal Conservatorium Gent
- 24 juli 2003: Gentse Feesten in de Hotsy Totsy door Peter Verdonck (optreden Telema Trio)
- 26 januari 2005 Peter Verdonck in De Rode Pomp (programma met Ward De Vleeschhouwer
- 5 maart 2011 William Schaffels, baritonsax, tijdens “Lucien Posman: een portret…” in CC Bethaniën, Handelslei, Zoersel, een initiatief van Peter Verdonck en de Muziekacademie van Zoersel.
- 5 februari 2012 Abdij Herkenrode Hasselt door Stefan Daems
- 4 mei 2013 Hans De Jong, Respighi Hall, Conservatorio di Musica ‘G.B. Martini’ Bologna
- 15 mei 2013 Hans De Jong Conservatorio Superior de Musica ‘Eduardo Martinez Torner’ in Oviedo
- 19 april 2018 Roosje Van Dun op GIP-soiree kunsthumaniora van het Heilig Graf Instituut in Turnhout
- CD-opname: «Vintage of European Saxophone music», volume 2/ Belgium. Hans De Jong, sax en Paul Hermsen, piano. Cassa Nova Records, Antwerpen. (CNR 3011)
- Paper analyse van Eva Vermeiren, KVMC Antwerpen academiejaar 2001-2002.
Lucien Posman 