The Book of LOS_Engels-Nederlands

CHAPTER 1

CHAPTER 2

CHAPTER 3

CHAPTER 4

---

• Duur: ca. 21′
• Bezetting: sopraan, fluit (+altfluit & piccolo), piano & gemengd koor. 
• Gecomponeerd in opdracht van Sabine Haenebalcke voor het jubileumconcert ter gelegenheid van de tiende verjaardag van KALLIOPE 

• Creatie & uitvoeringen
  • 4 en 5 november 2000 door Ann De Renais, sopraan; Barbara Deleu, fluit, Bart Meynkens, piano & KALLIOPE o.l.v. Sabine Haenebalcke; thema “De vier elementen”. Van de live opname van dit concert werd een CD gemaakt voor privaat gebruik.  
  • 5 juli 2001: Musical Days of Flandres in Sint-Petersburg in de ‘Karl Bryullov Hall van het Mikhailovsky Palace (State Russian Museum) door The Youth Chamber Choir of Sint Petersburg o.l.v. Yulia Khutoretskaya. Angelina Dashkovkaya, sopraan; Aglaya Ulianova, fluit en Maria Abalian, piano. + Demo-cd ; ook werk van Rudi Tas, Lassus, Erika Budai en Filip Rathé
  • 22 maart 2002: Verjaardagsconcert Lucien Posman 5+0=50, Door het Goeyvaerts Consort o.l.v. Mark M. De Smet in het Groot Seminarie, Reep 1 te Gent met Els Crommen, sopraan, Marc Legros, fluit en Bart Meynkens, piano.
  • 12 oktober 2002: Koninklijk Atheneum Mevrouw Courtmans te Maldegem door het Goeyvaerts Consort o.l.v. M.M. De Smet; Els Crommen, sopraan, Marc Legros, fluiten, Bart Meynkens, piano.
  • 22 maart 2012 Verjaardagsconcert Lucien Posman 6!0, Door het AQUARIUS o.l.v. Mark M. De Smet in de Miryzaal van het Koninklijk Conservatorium Gent met Els Crommen, sopraan, Marc Legros, fluit en Leonard Duna, piano.
• CD opname:
  • Live opname van creatie-concert  4 november 2000, privaat-CD 
  • Cyprès CYP4616
• Tekst: William Blake
• De gegraveerde en ingekleurde versie door Blake  
• De Engelse tekst
• The book of LOS_Engels-Nederlands
• Duiding:

William Blake

De Engelse dichter, schilder-graficus, visionair, William Blake (1757-1827). geldt als de belangrijkste criticus van rede, wetenschap en techniek in de periode van de Verlichting en de Industriële Revolutie.

Herschrijving van de Genesis en Exodus

‘The Book of Los’ is de tweede van de drie zgn. ‘Urizen Books’ of ‘Lambeth Profetieën’ , een ‘verlucht’ boek waarin de dichter een herschrijving onderneemt van de Genesis en de Exodus. In het zeventiende en achttiende eeuwse Engeland werd onder de ‘radicalen’ de Heilige Schrift immers beschouwd als een vorm van literatuur, een bundeling mythes die mochten aangepast worden aan de behoeften van de tijd. In Londense radicale kringen immers werd het alleenrecht van de Kerk in verband met Bijbelinterpretatie sterk aangevochten; ook was er een opbod aan nieuwe profeten waaronder twee dames Sarah Flaxmer en Joanna Southcott, die mogelijks model gestaan hebben voor Eno, ‘de eeuwige moeder’ die het verhaal vertelt.

In ‘The book of Los’ beschrijft Blake dus zijn visie het scheppingsproces van de materiële wereld als  viervoudige opsplitsing van de energieën, gesymboliseerd in de vier elementen. Eindresultaat is de schepping van een ‘menselijke illusie’; het begin van de religieuze ideologie, die aan de bron ligt van een onderdrukkende theocratische staat. Deze thematiek sluit nauw aan bij de turbulente, terneerdrukkende en onvrije sociale en politieke toestand op het einde van de achttiende eeuw in Engeland/Londen. Men kan dus niet louter spiritueel interpreteren; het boek dient ook deels als politiek pamflet gezien te worden. Toch is er humor, ironie in vervat en spot met populaire schrijfsels van tijdgenoten. Hij was immers niet alleen beïnvloed door de reuzen uit het literaire veld, maar ook door de laat-achttiende-eeuwse populistische ‘gotische’ melodrama’s die bevolkt werden door reusachtige schurken en superman-achtige helden-stijl Harry Potter- in een abstract landschap.

De twee hoofdfiguren zijn Urizen en Los.

Urizen (vertaald:U – rede) staat voor de alles usurperende inferieure ‘Rede’ die in Blake’s visie enkel betrekking heeft op het proces van de logica. Urizen is de personificatie van het triumviraat van de rationaliteit, wetenschap en techniek dat de geschapen verwachtingen niet kon inlossen. Hij is het controlerende principe, de tirannie. Hij is een soort demon die echter in zichzelf besloten is en die het universum en de oneindige energie begrenst.

Los staat voor het superieure ‘Intellect’. Hij is de personificatie van de creatieve impuls doorheen de geschiedenis van de mensheid. Hij is Blake’s de Eeuwige Profeet, belichaming van de poëzie, de creatieve impuls doorheen de geschiedenis van de mensheid; hij is het symbool voor de Tijd, de Zon der Verbeelding; de Smid; zijn element is ‘aarde’.

Eno kan gelezen worden als een anagram van ‘eon’ of onmeetbare tijd, de eeuwigheid van de Gnostici; of als kreeftegang van ‘one’; of als ‘enow’ de archaïsche vorm van ‘enough’-het principe van vervulling. Zij is de eeuwige moeder, zit onder de eeuwige ‘Eik der Tranen’, de beschermer van de onschuld.

Het verhaal

‘The Book of Los’ heft aan met een lamentatie van Eno over de ‘vervlogen tijd’ van ‘vervuld verlangen’. Blake poneert hier dat de geschiedenis van het verlangen parallel loopt met de geschiedenis van de politiek; in de theocratische staat wordt verlangen zonde genoemd. Als de  democratisch zelfregulerende gemeenschap vernietigd is, ontaardt zuiver verlangen in hypocrisie en volgzaamheid t.a.v. van de brutale macht, het ‘reuzenras’.  

Zonder overgang belanden we dan bij Los, de Eeuwige Profeet. Los brandt van verlangen tot actie , maar is geketend en verplicht de ‘schaduw’ of de onderdrukte verlangens van Urizen (vertaald U-rede) te bewaken. Hij wil de vlammen wegjagen, maar zij koelen af tot een onbeweeglijk vaste massa, als van Egyptisch marmer, waarin hij ingekapseld zit.

Het tweede en derde hoofdstuk verhaalt ‘De Val’ van Los en de schepping van de elementen.

Krachtig geworden door ongeduld, verpulvert Los – in een oerknal- de materie waarin hij gevangen zit en hij valt. Het is de Val, tijdens dewelke de geïntegreerde en onverdeelde energieën zich viervoudig splitsen in elkaar bevechtende en vernietigende krachten. Het is de schepping van het Menselijke,van de elementen (vuur geschikt om op te vlammen, aarde om te vallen, water om te zwemmen….).

In het laatste hoofdstuk verricht Los zijn grootste heldendaad. Hij smeedt de materiële zon en  ketent Urizen eraan vast. Het licht verdwijnt tot zijn lichaam gevormd wordt. Het lichaam dat onze wereld vormt, een Menselijke Illusie. 

(bronnen: Michael Davis, prof. Verbruggen, Alicia Ostriker, S. Foster Damon)